door | 23 maart 2023 | NVM Nieuws
Personeelsschaarste
Het gaat hier en daar zelfs zo goed dat er volgens Boers ‘schaarste aan goede mensen’ is. ‘Wij horen dat vaak’, zegt hij. ‘Er is een personeelsprobleem.’ Volgens Vié drijft dat zelfs bepaalde vestigingen van logistiek. Er zijn logistieke ontwikkelingen op plaatsen waar je vijf jaar geleden nooit heen zou gaan, en dat hangt samen met die personele kwestie.
Het is duidelijk: logistiek ‘heeft de wind in de rug’, zegt Poort. ‘Het is Nederland, Duitsland en dan pas de rest van Europa. En van Nederland uit gezien: we kijken toch het eerst naar Schiphol, Rotterdam en Venlo.’ Toch is de markt niet onaantastbaar voor de gestegen rente en de onzekerheid die daardoor nu boven de markt hangt. ‘Er zit een spanningsveld tussen koper en verkoper, dat pas wordt opgelost als het verwachtingspatroon overal ongeveer weer gelijk is.’
De renteontwikkeling houdt iedereen in het vastgoed bezig. Volgens Vié is die inmiddels redelijk stabiel, al denkt hij dat er nog wel ‘een kwartje’ bij komt. Niet iedereen is het daarmee eens. Honderd basispunten in twee stappen in maart en mei is al ingecalculeerd, zegt directeur Oremus van CBRE Investment Management. Hij sluit nog een extra stap in juli niet uit.
Op het gebied van ESG is voor Nederland nog veel te halen, denken de deelnemers aan de discussie. ‘Het kan nog efficiënter en nog zuiniger, maar het vergt investeringen, dus wat doe je wel en wat doe je nog niet?’, vraagt Vié zich af. Hij wijst op de discussie over accu’s, off-grid netwerken, dikkere deuren en gebouwen inpakken met gras. Grotere klanten zijn er volgens Vié veel mee bezig en ‘soms zijn ze al verder dan wij’.
Vié ziet in de praktijk wat er gebeurt met nieuwe ontwikkelingen. Zeer duurzame gebouwen besparen de gebruiker enorme energiekosten, dus de verhuurder wil zijn investeringen terug en vraagt een hogere huur. ‘Daar moet je dan een balans in vinden.’
De push om te verduurzamen is zo groot bij institutionele beleggers en gebruikers, dat ‘there is no way back’, aldus Poort. ‘Cliënten willen het en het vastgoed moet mee.’ Volgens Vié zit Nederland qua logistiek wel in de Europese voorhoede van de verduurzaming. Of het dus nog sneller moet, is voor hem een vraag.
‘De gebruiker vraagt om duurzaamheid’, zegt Boers. ‘En de gestegen energiekosten geven ontwikkelingen als deze een extra impuls.’
Op het gebied van kantoren heeft Nederland voor nieuwkomers weinig te bieden. Het aanbod in Rotterdam en Den Haag is opvallend laag. Er wordt in Den Haag, Rotterdam en Utrecht relatief weinig ontwikkeld. Om thuiswerken te ontmoedigen, moeten kantoren hoogwaardiger worden.
Poort: ‘Huurders vinden ESG heel belangrijk en dat is het ook. Dus als de eisen van gebruikers hoog zijn, ontstaat er schaarste. Als belegger vind ik schaarste niet erg, dat is goed voor de hoogte van de huurprijs.’
Poort: ‘De afgelopen drie jaar is Patrizia in beleggingsvolume 6 miljard per jaar gegroeid. Daar willen we mee doorgaan, ook al is de markt nu even lastig. Maar groei-groei-groei is toch het adagium.’
Vié: ‘Europees willen we er nog € 3 miljard aan beleggingsvolume erbij. Daar mikken we graag op.’
Boers over de toekomst: ‘Over tien jaar zijn er zeker meer adviseurs nodig in het vastgoed. Dat merk je nu al. Zadelhoff is niet voor niets weer een makelaarspoot begonnen.’
Tot slot kondigde Zadelhoff zelf aan dat hij weer start met een makelaarstak; de rode Zadelhoff vlag wapperde dan ook trots in top.
NVM Business
NVM Business heeft tijdens de beurs gesproken met veel leden, belangrijke stakeholders; financiers, ontwikkelaars, beleggers en vastgoedadviseurs over de ontwikkelingen van de markt en het vak in Nederland, in relatie tot de internationale markt. Ook was er een lunch met funda in business waar de meest actuele ontwikkelingen zijn besproken.
De kerncompetentie van de NVM Business adviseur en taxateur blijft de diepgewortelde kennis van en over de – regionale – markten en het hebben van een groot netwerk, ondanks alle internationale financiële, economische en geopolitieke ontwikkelingen in de wereld.
Het monitoren van de marktontwikkelingen is daarnaast een belangrijk onderdeel van het werk van de vastgoedadviseurs, belangrijker dan ooit nu, want de onzekerheden in de wereld zijn en blijven groot en vereisen nog meer kennis en kunde van de vastgoedadviseurs.
door | 23 maart 2023 | NVM Nieuws
Het aantal onroerendgoedtransacties in de agrarische sector is in 2022 sterk gedaald. Dat constateert de NVM-vakgroep Agrarisch & Landelijk in haar rapport ‘Vastgoedmarkt in beeld Agrarisch en Landelijk, 2022 in feiten en cijfers.’
De onzekere situatie rondom het stikstofdossier en daarmee het perspectief voor de agrarische sector zet een rem op de (ver)koop van agrarisch vastgoed. De grondprijzen stegen ten opzichte van 2021 wel stevig door met een plus van 14% voor akkerbouwgrond. De prijs van grasland steeg met gemiddeld 7% vergeleken met 2021. De markt voor landelijke woningen is in 2022, net als de reguliere woningmarkt, afgekoeld en ruimer geworden. Daarbij had het energielabel door de sterk gestegen energielasten een duidelijk effect op de verkoopprijs van landelijke woningen.
Jos Ebbers, vakgroepvoorzitter NVM Agrarisch & Landelijk: “Bij het jaarbeeld van 2021 gaven we aan dat het stikstofdossier de komende jaren een stevig stempel zou gaan drukken. Dat is uitgekomen. Per 1 april 2023 moet de nieuwe stoppersregeling de oplossing bieden voor de stikstofimpasse. Aan deze regeling zitten echter nog een hoop onduidelijkheden. Agrarische ondernemers weten niet waar ze aan toe zijn.
Daarnaast komt ook de Nota Ruimte van het Ministerie voor VRO eraan. We zijn als agrarische makelaars, taxateurs en onteigeningsdeskundigen voorstander van de aangekondigde herinrichting. Het is onvermijdelijk dat we de beperkte ruimte in Nederland opnieuw moeten verdelen om een betere balans te vinden tussen wonen, werken, natuur, energie en landschap. Daar is tijd en rust voor nodig. Tegelijk dwingen het woningtekort en de noodzakelijke ontwikkeling van commercieel vastgoed en infrastructuur ons tot haast. Nederland moet daarom van het slot af om alle partijen toekomstperspectief te bieden.”
Minder
In 2022 werden beduidend minder agrarische bedrijven (247) verkocht dan in 2021 (341). De agrarische NVM-makelaars verkochten 9 varkens- en 6 pluimveebedrijven, tegen respectievelijk 12 en 5 in 2021. In de vleeskalverhouderijsector werden in 2022 11 bedrijven verkocht.
Melkveehouderijen zijn met 59 transacties in 2022 meer in trek, maar laten een daling zien ten opzichte van 2021 toen 74 bedrijven van eigenaar wisselden. De verkopen van maneges en paardenhouderijen waren met 37 transacties in 2022 lager ten opzichte van 2021 toen 57 bedrijven werden verkocht.
Meer
In de intensieve veehouderij stonden de marges onder druk vanwege de gestegen kosten. De verkochte melkveehouderijen leverden wel meer op. Verschillende melkveehouderijen zijn gekocht met als doel stikstofruimte aan te kopen voor een natuurvergunning.
De melkveehouderijbedrijven werden verkocht voor een gemiddelde prijs van € 3,26 miljoen, de hoogste prijs ooit en een plus van 4% vergeleken met 2021. Dit komt ook door het gestegen inkomen van melkveehouders als gevolg van de gestegen melkprijs. Ook de stijging van de prijs van grasland speelt een rol.
Grondprijs plust opnieuw
De gemiddelde prijs voor agrarische grond steeg in 2022 naar ruim € 75.000 per hectare, een toename van 11,2% ten opzichte van 2021. Grond blijft dus aantrekkelijk.
Grasland noteerde met gemiddeld € 66.300 per hectare een prijsstijging van 6,9% ten opzichte van 2021. De gemiddelde prijs van akkerbouwgrond kwam uit op € 84.700, een stijging van 14% vergeleken met 2021.
Aanbod landelijke woningen ruimer en goedkoper
In lijn met de reguliere woningmarkt koelde de markt van landelijke woningen in 2022 af. In een jaar tijd daalde de gemiddelde landelijke woning met € 90.000 naar ongeveer € 650.000. Dit is een correctie op de extreme prijsstijgingen van 2021.
Positief aan deze prijsdaling is de stijging van het aanbod. Eind 2022 stonden 2.250 landelijke woningen te koop, bijna een verdubbeling vergeleken met 2021. Het energielabel had een duidelijke invloed op de verkoopprijs. De prijs van landelijke woningen met de laagste energielabels daalde veel sterker dan de woningen met een hoger energielabel.
door | 21 maart 2023 | NVM Nieuws
Op woensdag 8 maart 2023 had de afdeling ’t Gooi een heel bijzonder jubileum te vieren. Senior NVM-lid John de Mulder werd op 5 maart 1963 door de rechtbank beëdigd en dat betekende dat hij 60 jaar later een jubileum mocht vieren.
Met een groepje oud-collega’s werd dat bij John thuis gevierd. John heeft het makelaarskantoor altijd samen met zijn vrouw Janny bemand. John deed de buitendienst en Janny deed alle werkzaamheden op kantoor ten behoeve van de makelaardij maar ook van de verzekeringen.
Zij waren één van de eersten die kantoor hielden in een winkelpand en niet werkten vanuit hun woonhuis. Wel was het een voordeel dat het woonhuis boven het kantoor lag en daar wonen ze overigens nog steeds met heel veel plezier. Tot 2017 hebben John en zijn vrouw kantoor gehouden en dat betekent dat zij wel 55 jaar in de makelaardij actief zijn geweest. In de begintijd van de makelaardij hadden John en Janny ook nog ander werk naast het makelaarswerk. Een drukke tijd, met weinig slaapuren, jonge kinderen maar wel heel veel plezier in het werk.
Als 60-jarige jubilaris heb je alle beeldjes al verzameld die de NVM heeft. Toch mocht John een mooi cadeau namens Peter van Grevengoed van de NVM in ontvangst nemen, om zelf te besteden aan een boek/boeken over kunst. John is een echte kunstliefhebber en hun favoriete boekwinkel zit bijna naast hun woning.
Naast de boekenbon heeft de voorzitter van de afdeling ‘t Gooi, Dennis Pel, wel een heel symbolisch en authentiek cadeau aan John mogen overhandigen. Naast een speech waarin naar voren kwam dat John een zeer gewaardeerd collega was, een vraagbaak voor jongere en beginnende makelaars, een enorm archief over transacties en taxaties had en nog meer, kwam de verrassing. Het leek eerst een sneeuwschep, maar na het uitpakken bleek het een zeer oud en origineel ‘te koop’ bord te zijn. Een echt collectors item!
Met elkaar kijken we terug op een geslaagd jubileum. Onder het genot van een hapje en een drankje werd het feestje lekker verder gevierd en konden er mooie herinneringen op worden gehaald.
door | 21 maart 2023 | NVM Nieuws
De NVM organiseert opnieuw de vertrouwde NVM Open Huizen Dag. Op zaterdag 1 april 2023 -géén grap- kunnen geïnteresseerde consumenten geheel vrijblijvend en zonder afspraak huizen bezichtigen tussen 11.00 en 15.00 uur. De NVM Open Huizen Dag is al meer dan 20 jaar een begrip op de huizenmarkt.
Aan de laatste NVM Open Huizen Dag op 1 oktober 2022 namen 11.000 woningeigenaren deel die 55.000 bezoekers trokken. Op funda.nl staan de woningen die deelnemen aan de NVM Open Huizen Dag. Zo kunnen belangstellende bezoekers eenvoudig hun route uitstippelen.
Chris van Zantwijk, bestuurslid van de NVM vakgroep Wonen en verantwoordelijk voor de NVM Open Huizen Dag licht toe: “De NVM Open Huizen Dag bewijst zich al sinds 2008. Vrijblijvend diverse woningen kunnen bezoeken maakt onze NVM Open Huizen Dag zo populair. Sinds 2008 bezochten meer dan 2,6 miljoen mensen de deelnemende woningen.”
Funda.nl
Op funda.nl staan de woningen die deelnemen aan de NVM Open Huizen Dag. Hier vindt de consument alle informatie om de route uit te stippelen voor het bezichtigen van interessante woningen. Meer informatie over de NVM Open Huizen Dag staat op https://www.nvm.nl/wonen/nvm-open-huizen-dag/
Noot voor de redactie:
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: NVM; woordvoerder Marc van der Lee, 06 – 21 47 76 27 of
m.*********@nv*.nl
.
door | 14 maart 2023 | NVM Nieuws
De NVM heeft deze maand een nieuwe groep makelaars en taxateurs welkom geheten bij de vereniging.
De groep legde maandag 13 maart tijdens de beëdiging in het NVM-kantoor in Utrecht de eed of belofte af, waarmee ze aangeven de NVM Erecode en kwaliteit na te streven.
Welkom aan: Juske, Roeland, Cloudia, Melvin, Lucas, Shanna, Remco, Rick, Sabine, Matteije, Caroline en Bjorn.
De NVM telt nu 4393 makelaars en taxateurs.
door | 23 februari 2023 | NVM Nieuws
De NVM maakt de beslissing van Arthur Schellekens bekend, wegens persoonlijke omstandigheden per 1 april 2023 te stoppen als algemeen directeur van de NVM. Het bestuur betreurt maar respecteert zijn keuze en wenst Arthur alle succes bij de vormgeving en realisatie van zijn toekomstige ambities. De procedure voor de werving van een nieuwe algemeen directeur start op korte termijn. Het Dagelijks Bestuur neemt in de tussentijd de activiteiten waar en zorgt voor de uitvoering ervan.
Peter Brussel, algemeen voorzitter NVM over het besluit van Arthur Schellekens: “Arthur heb ik leren kennen en waarderen als een professionele bestuurder met veel gevoel en betrokkenheid bij onze vereniging. Als NVM gaan we hem missen. Dat is een oprecht compliment aan Arthur voor alles wat hij voor de leden en het bureau heeft betekend. Op dat fundament bouwen wij uit overtuiging verder aan de positie en waarde van de NVM in de vastgoedmarkt.”
Arthur Schellekens: “In de afgelopen drie jaar hebben met we met elkaar veel bereikt. De NVM is een fantastische club die staat als een huis. Dat resultaat is een inspanning van het hele team. Ik bedank de leden, de Ledenraad, het Algemeen Bestuur, het managementteam en alle collega’s voor de prettige samenwerking. Ik ga mij bezinnen op nieuwe activiteiten en wens jullie allemaal alle goeds.”
